МАЛ ҮРЖҮҮЛЭГ, ТЕХНОЛОГИЙН АЖЛЫН КАЛЕНДАРЧИЛСАН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
Тайлбар:
- Бүх төрлийн малд төлөв байдлын үнэлгээ, үзлэг, аттестатчилал жил бүрийн 3, 5, 6, 9, 10 дугаар саруудад хийнэ.
- Бүх төрлийн малд сүргийн нөхөн үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт жилийн турш буюу тогтмол хийнэ.
- Малд үзлэг, ангилалт хийхдээ:
- 5, 10 дугаар сард тэмээнд
- 9, 10 дугаар сард адуунд,
- 5, 10 дугаар сард сарлаг үхэрт,
- 10 дугаар сард нутгийн болон махны үхэрт
- 9, 10 дугаар сард мах, өөхний хонинд,
- 5, 10 дугаар сард мах, ноосны хонинд,
- 3, 4, 10 дугаар саруудад ноолуурын ямаанд тус тус хийнэ.
- Малыг ялган тэмдэглэх, бүртгэлжүүлэхдээ:
- 1, 6, 12 дугаар саруудад малчин өрх, малчны бүртгэл хөтөлнө.
- Малыг бүртгэх, ялган тэмдэглэх ажлыг тогтмол зохион байгуулна.
- 3, 4 дүгээр сард удам зүйн үнэлгээний бүртгэлийг зүүн бүсийн аймаг, сумдад, баруун, төв, хангайн бүсийн аймаг, суманд 4, 5, 6, 9, 10, 11 дүгээр саруудад тогтмол хийнэ.
- Үржүүлгийн бүтээгдэхүүн, саалийн үнээ, шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийг тус бүр жилийн турш тогтмол хийнэ.
- Стандартын шаардлага хангахгүй малыг үржлээс хасах:
- 9-11 дүгээр саруудад стандартын шаардлага хангахгүй бод малыг үржлээс хасна.
- 3-6 дугаар саруудад стандартын шаардлага хангахгүй бог малыг үржлээс хасна.
- Үржил селекцийн ажлыг хянан магадлах, баталгаажуулах:
- 9-11 дүгээр саруудад бод малыг хянан магадлах, баталгаажуулна.
- 3, 4 дүгээр сард зүүн бүсийн аймгуудын бог малыг, 4-6 дугаар саруудад бусад аймгийн бог малыг хянан магадалж, баталгаажуулна.
- Цөм сүргийн малын ашиг шимийн гарц тогтоох:
- 4-6 дугаар саруудад тэмээний ноосны гарцыг тогтооно.
- 5, 6 дугаар сард зүүн бүсийн аймгууд, 6-7 дугаар сард баруун, төв, хангайн бүсийн аймгуудын хонины ноосны гарцыг тогтооно.
- 3, 4 дүгээр сард зүүн бүсийн аймгууд, 4, 5 дугаар сард баруун, төв, хангайн бүсийн аймгуудын ямааны ноолуурын гарцыг тогтооно.
- 4, 5 дугаар сард сарлагийн хөөвөр, хялгасны ашиг шимийн гарцыг тогтооно.
- 8 дугаар сард гүүний сүүний гарцыг тогтооно.
- 7, 9 дүгээр сард ингэний сүүний гарцыг тогтооно.
- 4-9 дүгээр сард үнээний сүүний гарцыг тогтооно.
- Түүхий эд бүтээгдэхүүнд чанарын үзлэг шинжилгээ хийх:
- 4-9 дүгээр сард сүүний чанарын үзлэг шинжилгээ хийнэ.
- 3-5 дугаар сард ноолуурын чанарын үзлэг шинжилгээ хийнэ.
- 4-7 дугаар саруудад ноосны чанарын үзлэг шинжилгээ хийнэ.
- Хээлтүүлгийн тохироо тооцох:
- 3 дугаар сард бод малд хээлтүүлгийн тохироо тооцно.
- 9 дүгээр сард бог малд хээлтүүлгийн тохироо тооцно.
- Хээлтүүлгийн ажлын зохион байгуулалт:
- 4-7 дугаар саруудад ингэний хээлтүүлэг
- 4-9 дүгээр саруудад үнээний хээлтүүлэг
- 9, 10 дугаар сард зүүн бүс, 10, 11 дүгээр сард баруун, төв, хангайн бүсийн аймгуудын эм хонь, эм ямааны хээлтүүлэг
- Хээлтүүлэгчийг сүргээс ялган төвлөрүүлэх:
- Хуц, ухныг арванхоёрдугаар сард сүргээс ялган төвлөрүүлнэ.
- Малд зохиомол хээлтүүлэг хийх:
- Бод малыг жилийн турш хуваарийн дагуу тогтмол зохиомлоор хээлтүүлж болно.
- Бог малд 10, 11 дүгээр сард зохиомол хээлтүүлэг хийнэ.
- Хөврөл шилжүүлэн суулгах:
- Бод малд жилийн турш хуваарийн дагуу хөврөл шилжүүлэн суулгана.
- Бог малд 10, 11 дүгээр сард хөврөл шилжүүлэн суулгана.
- Хээл шалгалт:
- 1 дүгээр сард ингэ
- 10 дугаар сард гүү
- Байрны маллагаатай үнээний хээлийг жилийн турш хуваарийн дагуу тогтмол шалгана.
- 10 дугаар сард бэлчээрийн маллагаатай үнээ
- 2 дугаар сард эм хонь, эм ямаа
- Шингэн азотын үйлдвэрлэлийг жилийн турш хуваарийн дагуу тогтмол явуулна.
- Үр үйлдвэрлэл:
- Бод мал жилийн турш үр үйлдвэрлэнэ.
- Бог мал 10, 11 дүгээр сард үр үйлдвэрлэнэ.
- Бүх малын үрийн чанарын үнэлгээг жилийн турш тогтмол хуваарийн дагуу хийнэ.
- Төл бойжуулалт:
- 4, 5 дугаар сард ботго
- 4-6 дугаар саруудад унага
- 3-8 дугаар саруудад тугал
- 3-5 дугаар саруудад хурга, ишиг
- Эрчимжсэн мал аж ахуйд жилийн турш тогтмол
- Өсвөр хээлтүүлэгчийг шинээр нөхөн тавих:
- 4, 5 дугаар сард азарган үрээ, бууран тайлаг, бухан бяруу
- 3, 4, 6, 8 дугаар саруудад хурган хуц, ухна ишиг
- Мал хөнгөлөх:
- 5, 9 дүгээр сард бод мал
- 5 дугаар сард бог мал
- Бүх төрлийн үржлийн малын үзэсгэлэн худалдааг жил бүрийн есдүгээр сард зохион байгуулна.
- Мал аж ахуйн үйлдвэрлэл, технологийн ажлын хүрээнд төл хүлээн авах, нэмэгдэл тэжээлээр тэжээх, хээлтэй малыг угтуулан тэжээх, мал бордох, бод малыг уналга эдэлгээнд сургах зэрэг олон ажлыг зохион байгуулна.
- Төл хүлээн авах бэлтгэл:
- 1 дүгээр сард малчид хувийн бэлтгэлээ хангана.
- 1, 2, 7, 8 дугаар саруудад төлийн бэлтгэл
- Ядарч доройтсон, хээлтүүлэгч мал, хээлтэй эх малыг 1-3, 12 дугаар сард нэмэгдэл тэжээлээр тэжээнэ.
- Үхэр, хонийг 1-3, 11-12 дугаар саруудад, хургыг 10, 11 дүгээр сард бордоно.
- Тэмээг 12 дугаар сард, адууг 4-5 дугаар сард, үхрийг 5 дугаар сард уналга эдэлгээнд сургана.
- Бод малын төлийг 8 дугаар сард, бог малын төлийг 3-5 дугаар саруудад ялгана.
- Малын ноос, үс ашиглалт:
- 3-5 дугаар сард ямаа самнах
- 4, 5 дугаар сард бодын хөөвөр
- 6, 7 дугаар сард хонины ноос
- 8 дугаар сард ахарын ноос
- 4, 5 дугаар сард тэмээний эр ноос
- 6 дугаар сард тэмээний эм ноос
- Малд тарга хүч авахуулах:
- 5-8 дугаар саруудад махан тарга
- 9, 10 дугаар сард өөхөн тарга
- 10-12 дугаар сард тарга хүч тогтооно.
- 12-2 дугаар саруудад өвлийн отор нүүдэл
- Өвөлжилтийн бэлтгэл, зохион байгуулалт
- 4-5, 8-9 дүгээр саруудад худаг, уст цэгт засвар хийнэ.
- 4-5, 9-10 дугаар саруудад худаг гаргана.
- 8-10 дугаар саруудад байгалийн хадлан бэлтгэнэ.
- 10, 11 дүгээр сард хүчит тэжээл бэлтгэнэ.
- 9, 10 дугаар сард шүүст тэжээл бэлтгэнэ.
- 7-9 дүгээр саруудад гар тэжээл бэлтгэнэ.
- 11, 12 дугаар саруудад мал, мах бэлтгэнэ.
Эх сурвалж: Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам
4 сэтгэгдэл